Najczęściej spotykane wady wymowy u dzieci w wieku przedszkolnym

Wady wymowy u dzieci w wieku przedszkolnym stanowią istotny problem, który może wpłynąć na ich rozwój emocjonalny, społeczny i edukacyjny. Warto zatem poznać najczęściej występujące trudności związane z mówieniem u dzieci, aby móc je rozpoznać i odpowiednio wcześnie podjąć działania mające na celu ich korekcję. W tym artykule przedstawiam najbardziej powszechne wady wymowy u dzieci w wieku przedszkolnym oraz metody ich rozwiązania.

Dyslalia – zniekształcenie głosek

Dyslalia to nieprawidłowa realizacja fonemów. To wada wymowy polegająca na zniekształceniu poszczególnych głosek, które są wymawiane niepoprawnie lub zastępowane innymi głoskami.

Przeczytaj również: Kto powinien zdecydować się na terapię miofunkcjonalną?

Dyslalia jednoraka dotyczy tylko jednej głoski.

Dyslalia wieloraka: głoski niepoprawnie wypowiadane są dwie bądź więcej.

Dyslalia całkowita: ponad 70% głosek realizowana jest nieprawidłowo.

Do dyslalii zalicza się m.in.:

Seplenienie (sygmatyzm)to jedna z najbardziej powszechnych wad wymowy u dzieci w wieku przedszkolnym. Polega na nieprawidłowej artykulacji głosek trzech szeregów: syczących [s, z, c, dz], ciszących  [ś, ź, ć, dź], szumiących [sz, ż, cz, dż]. Dziecko deformuje, zastępuje bądź opuszcza głoski, np. w mowie potocznej głoskę [ sz ] zamienia na głoskę [s], wówczas mówi „safa” zamiast szafa. W zależności od rodzaju wady można zaobserwować niewłaściwą wymowę jednej, kilku, bądź wszystkich głosek. Seplenienie może występować w różnych postaciach – otwartej (dziecko nie potrafi prawidłowo wymówić żadnej głoski syczącej) lub zamkniętej (dziecko potrafi wymówić tylko niektóre głoski syczące). Korekcja seplenienia odbywać się może poprzez ćwiczenia logopedyczne pod obserwacją logopedy, który dobierając odpowiednie metody i techniki pracy wywoła prawidłowe brzmienie głoski a następnie utrwali  poprawność jej wymowy.

Przeczytaj również: Integracja sensoryczna - dla kogo jest przeznaczona?

Reranie (rotacyzm), czyli nieprawidłowa wymowa głoski [ r ].

Kappacyzm, gammacyzm, czyli nieprawidłowa wymowa głosek [ k ], [ g ].

Lambdacyzm, czyli nieprawidłowa wymowa głoski [ l ].

Betacyzm, czyli nieprawidłowa wymowa głoski [ b ].

Mowa bezdźwięczna, czyli zastępowanie głosek dźwięcznych bezdźwięcznymi.

Inne odchylenia od normy artykulacyjnej.

Przyczyny dyslalii mogą być różnorodne i obejmują m.in. nieprawidłowe wzorce z otoczenia, zaburzenia czynności prymarnych (ssanie, gryzienie, żucie, połykanie, oddychanie), zaburzenia słuchu, wady zgryzu, niską sprawność narządów artykulacyjnych, nieprawidłowości w budowie jamy ustnej np. ankyloglosja (skrócone wędzidełko podjęzykowe), czy rozszczep podniebienia.

Przeczytaj również: Logopeda - zakres usług i obowiązków

Korekcja dyslalii zależy przede wszystkim od zaistniałej przyczyny. Polegać może na ćwiczeniach logopedycznych, które mają na celu naukę prawidłowej artykulacji głosek oraz eliminację nieprawidłowych nawyków.

Pamiętajmy, że rozwój mowy dziecka w zakresie artykulacji jest podporządkowany jego wiekowi. Nie każda głoska wypowiadana niepoprawnie np. w 4 roku życia jest wadą wymowy. Niezależnie od tego, co jest przyczyną warto udać się z dzieckiem do specjalisty logopedy. Ścisła współpraca pomiędzy logopedą a rodzicami dziecka jest niezwykle ważna w terapii mowy. Pomoc w przypadku wystąpienia wad wymowy dostępna jest w ofercie Gabinetu logopedycznego Logo-Fonem.

Rozmazane mówienie – nieprecyzyjna wymowa

Rozmazane mówienie to kolejna wada wymowy, która często występuje u dzieci w wieku przedszkolnym. Polega ona na nieprecyzyjnej artykulacji głosek, co sprawia, że mowa dziecka jest nieczytelna i trudna do zrozumienia. Rozmazane mówienie może wynikać z różnych przyczyn, takich jak niedorozwój mięśni artykulacyjnych, słaba koordynacja ruchowa języka czy zaburzenia słuchu. W celu poprawy precyzji wymowy stosować można ćwiczenia logopedyczne, które obejmują trening mięśni artykulacyjnych oraz naukę prawidłowej artykulacji poszczególnych głosek.

Ponadto bardzo często zauważalny jest Opóźniony Rozwój Mowy, gdy dziecko będące w przedszkolu jeszcze nie porozumiewa się werbalnie bądź jego zakres słownictwa znacznie odbiega od normy przewidzianej dla danego wieku. W tej sytuacji niezbędna jest pomoc logopedy który po przeprowadzeniu diagnozy logopedycznej przedstawi proces terapii logopedycznej oraz zawarte w nim ćwiczenia w zakresie rozwoju mówienia i mowy.