Rola zajęć logopedycznych w terapii osób niedosłyszących

Niedosłuch jest wadą, która utrudnia, a czasem nawet uniemożliwia prawidłowy rozwój. Słuch jest bowiem jednym ze zmysłów, dzięki któremu do mózgu trafiają sygnały dźwiękowe z otoczenia. To z tego powodu wada słuchu może ograniczyć rozwój mowy i komunikacji. W terapii osób niedosłyszących niezwykle ważną rolę odgrywają zajęcia logopedyczne. Są one szczególnie ważne w przypadku niedosłyszących dzieci, które nie mogą doświadczyć otaczającej ich rzeczywistości w pełnym wymiarze sensorycznym. To dlatego często nie rozumieją innych osób i mają problemy z wypowiadaniem się.

Jaki jest najważniejszy cel terapii logopedycznej dla osób niedosłyszących?

Podstawowym celem zajęć logopedycznych dla osób niedosłyszących, które są prowadzone np. w Instytucie Głuchoniemych im. Jakuba Falkowskiego w Warszawie, jest lepszy odbiór mowy oraz zwiększenie sprawności językowej i komunikacyjnej pacjenta. Podczas zajęć logopedycznych osoba niedosłysząca musi mieć przede wszystkim zapewnione poczucie bezpieczeństwa, gdyż tylko w komfortowych warunkach możliwe będzie nawiązanie z nią interakcji. Zakres i rodzaj zajęć logopedycznych jest zawsze dopasowany do wieku pacjenta i stopnia jego niedosłuchu. 

Podczas zajęć logopedycznych pacjent usprawnia percepcję słuchową, wzrokową i wzrokowo-ruchową. Najważniejsze jest ćwiczenie i usprawnianie słuchu. Można to robić, koncentrując się tylko na zmyśle słuchu (wówczas nie korzysta się z języka migowego, manualnych znaków czy czytania z ust), albo stosując metody wielozmysłowe, które dopuszczają stosowanie pomocniczych znaków ręcznych albo czytanie z ruchów ust. Odpowiednie wychowanie słuchowe to skuteczny sposób na odzyskanie utraconych zdolności słuchowych. Przez wychowanie słuchowe rozumie się dopasowane do potrzeb i możliwości pacjenta stymulowanie umiejętności słyszenia. Ważne jest również zachęcenie go do poznawania świata dźwięków, co jest możliwe poprzez dostarczanie mu różnych bodźców słuchowych.

Na czym polegają zajęcia logopedyczne dla osób niedosłyszących?

Podczas zajęć logopedycznych, które są stałym elementem kształcenia w szkołach podstawowych dla niedosłyszących, dzieci wykonują różne ćwiczenia. Mogą być to: ćwiczenia słuchowe z bodźcami werbalnymi, ćwiczenia z instrumentami muzycznymi (np. bębenkiem), ćwiczenia słuchowe logorytmiczne (łączące muzykę z ruchem ciała) lub ćwiczenia, które koncentrują się na wybranym zakresie pojęć. Dzięki regularnie prowadzonym zajęciom logopedycznym osoby z niedosłuchem rozwijają swoją artykulację i percepcję słuchową. Ważne jest także nauczenie pacjentów zdrowej emisji głosu oraz ćwiczenie z nimi prawidłowego oddychania. Terapia logopedyczna dla osób niedosłyszących nie ma na celu nauczenia ich wszystkich istniejących słów, gdyż taka wiedza nie jest wcale niezbędna – jej nadrzędnym celem jest usprawnienie słuchu i mowy tak, aby pacjent mógł swobodnie komunikować się z otoczeniem.